Ana içeriğe geç

E-atık, Dijital Çağımızın Zehirli Mirasıdır

Atık elektroniklerimiz, dünya çapında içme suyunu kirletiyor ve ekosistemlere zarar veriyor. Bu sorunu çözme zamanı.

1.5 milyar

cep telefonu %32018'de üretildi. Elektronikler zehirli kimyasallarla doludur.

34 ay

Ortalama bir Amerikalı'nın bir cep telefonunu kullanma süresi. Ne kadar da kısa...

% 30 kayıp

Geri dönüştürülseler bile, elektronik materyallerin ciddi bir bölümü kurtarılamıyor.

Hali hazırda sahip olduğumuz ürünleri daha uzun ömürlü hale getirmemiz gerekiyor.

Sırf nasıl tamir edileceğini bilmediğimiz için, tonlarca elektroniği

çöpe atıyoruz

.

Bu sırada…

cep telefonuna ihtiyacı olan milyonlarca insan, cep telefonu olmadan yaşıyor.

Dünyada

geri dönüşüm yapan insan sayısı yeterli değil

; özellikle gelişmekte olan ülkelerde elektroniklerle baş etme yöntemi onları çöpe atmak oluyor.

Hâlbuki onun yerine tamir etsek,

ustalık gerektiren iş imkânları üretir ve dünyanın dört bir yanındaki fakir toplulukların düşük maliyetli teknolojiye erişimini sağlarız.

Çok fazla e-atık yaratıyoruz.

Elektronikler atık arazilerine gittiği zaman kurşun, cıva ve kadmiyum gibi zehirli maddeler, toprak ve suyun içine işler.

Elektronik atık problemi çok büyük bir problem: Her sene, 48 milyon tondan fazla e-atık ortaya çıkıyor. Eğer şu anda hayatta olan tüm mavi balinaları terazinin bir kefesine, ve ABD'nin bir yıllık e-atığını (6.9 milyon ton) da terazinin diğer kefesine koysak, e-atık olan taraf ağır gelir.


Atılmış elektronik yığınları ile ne yapıyoruz?

E-atık küreseldir.

Bazı e-atıklar deniz aşırı ülkelere, orada yakılıp çocuklar tarafından hurda olarak toplanılsın diye gönderilir. Gana'nın başkenti Akkra'yı ziyaret ettiğimizde, maalesef çok kötü durumda olan çok iyi çocuklarla tanıştık. Yaptıkları işin ne kadar ölümcül olduğunun farkında bile değillerdi.

Öyle bile olsa, küresel piyasayı kullanılmış elektroniğe yönlendirmenin zararından çok faydası var:

  1. Tamir edilmiş elektronik cihazlar insanların, düşük maliyetli elektronik cihazlara erişimini sağlar ve teknolojinin harika avantajlarından faydalanmalarına yardımcı olur
  2. Kullanılmış elektronikler, ustalık gerektiren iş fırsatlarının azınlıkta olduğu gelişmekte olan ülkelerde iş imkânları sağlar
  3. Gelişmekte olan ülkelerde bir cihazın tekrar kullanımı, hanede yapılan geri dönüşümden daha etkilidir—her ne kadar ABD'de tüplü monitörler için bir pazar olmasa da, bu monitörler diğer ülkelerde hâlâ kullanılmakta.

Tüm dünyadaki elektronik tüketimi artışta. Her sene, bir önceki seneden daha fazla e-atık çıkartıyoruz. Afrika'nın e-atığının en az % 50'si kıtanın içinden geliyor. Çin, her sene 750 milyon elektronik cihazı çöpe atıyor.

Çok fazla e-atık yaratıyoruz ve çok azını yeniden kullanıyoruz.

Zaman, e-atık sorununu çözme zamanı.

Dünya çapında daha fazla e-atık tamiri ve yenilemesine ihtiyacımız var. Gelişmekte olan ülkelerdeki tamir ustalarını örnek almalıyız. 25 sentlik bir parçayla düzeltilebilecek bilgisayarları çöpe atmayı bırakmalıyız.

Bizi durduran ne? Kötü tamir kılavuzları, bunda büyük rol oynuyor. Her cihaz farklıdır. Sorunu çözmek ne kadar zorsa, birisinin pes edip makineyi tamamen değiştirmeye karar verme olasılığı da o kadar artar.

Zaten halihazırda sahip olduğumuz şeyleri tamir etmek ve yeniden kullanmak çok mantıklı.

Geri dönüşüm, söz konusu cihazın kullanabileceğimiz her parçasını kullanıp tükettikten sonra gelmeli.

Harekete Geç

Bir şeyi nasıl tamir edeceğini biliyor musun? Bunu tüm dünyaya öğret. Her şey için ücretsiz tamir kılavuzunu yazmamıza yardımcı ol.

Tamir Yemini Et ve sahip olduğun şeyleri onaracağına söz ver. Tamir edeceğin her ürün, atık deryasına katılmamış bir ürün demektir.

Garajında kırık dökük cihazlarını mı saklıyorsun? iFixit Teknik Yazım Projesi'ne bir cihaz bağışlayarak ülkenin her bir yerindeki öğrencilere tamir kılavuzu oluşturmalarında yardımcı ol.