Cihaz Güvenliği

Bu talimatları bir bağlangıç noktası olarak alın ancak unutmayın ki, her cihaz kendine özgüdür. Sizin durumunuza özel, ortaya çıkabilecek güvenlik tehlikelerine karşılıklı uyanık olun.

• Tamirinizi dikkatli bir şekilde planlayın. Meydana gelebilecek riskleri önceden kestirmeye çalışın ve gerekli önlemleri alın.
• Tamirinizin herhangi bir aşamasında kendinizi yetersiz ve tehlike altında hissederseniz durun ve yardım isteyin.
• Potansiyel tehlike barındıran tamirleri tek başınıza yapmayın. Acil bir durumda yardım edebilecek ya da 112'yi (ambulansı ya da muadili) arayabilecek biri yanınızda mutlaka olsun.

Elektrik prizine takılı herhangi bir cihaz üzerinde asla çalışmayın.

• Cihazın sadece “kapalı olması” yetmez; fişten de çekili olması gerekir.
• Söküme başlamadan önce, mümkün olduğu takdirde, cihazınızın pil ya da pillerini de çıkarın.

Büyük kapasitörler (tehlikeli olanlar) genellikle silindir şeklindedir ve akü hücresini andırırlar.

• Kapasitörlerin, siz onları deşarj edene kadar dolu olduğunu varsayın.
• Büyük kapasitörleri deşarj etmek ve/ya topraklamak için uygun aletleri kullanın. Bu sırada kendinizi iyi izole ettiğinizden ve kapasitöre güvenli bir mesafede durduğunuzdan emin olun.
• Büyük bir kapasitörü deşarj ederken yalnızca bir elinizi kullanın. Diğer elinizi ya arkanızda ya da cebinizde tutun ki, yanlışlıkla devreyi tamamlayıp elektrik akımının kalbinizden geçmesine engel olun.
• Plastik tabanlı ayakkabılar giyin.
• Gözleriniz için koruyucu gözlük kullanın; kaçan parlamalar ciddi göz hasarına sebep olabilir.
• Büyük kapasitörlü cihazlarla çalışmadan önce tüm yüzük, bileklik, kolye vb. aksesuvarları çıkarın.

Bisiklet veya araba gibi büyük mekanik cihazlar güvenlik riski taşıyan bir sürü hareketli parçaya sahiptir. Bu riskler özellikle tamir esnasında ortaya çıkabilir.

• Herhangi bir parçanın menzili, siz üzerinde çalışırken aniden değişebilir. Kendinizi öyle bir yerde konumlandırın ki, parçanın menzili beklenmedik bir şekilde değiştiğinde bile size zarar veremesin.
• Koruyucu gözlük kullanın.

Eski elektroniklerdeki baskı devrelerde kurşun, cıva gibi ağır metaller olabilir. Tamirinizi bitirdikten sonra ve yemeğe oturmadan önce ellerinizi etraflıca yıkayın. Elektronik bileşenlerle muhatap olurken yiyecek veya içecek tüketmeyin.

Tamir dostlarını gözetin! Kendi tamirinizin esnasında karşılaştğınız, herhangi bir riski not alın—ya da dikkatsiz veya yanlış uygulama söz konusu olduğunda risk teşkil eden adımları— ve bu notları bir veya birden fazla “Uyarı” maddesiyle belirtin.

Güvenlik riski taşıyan herhangi bir adıma “Uyarı” maddesi eklemek için:

1. Adımı düzenlerken, özel maddeler listesini görüntülemek için, yazınızın yanında bulunan siyah noktaya tıklayın.
2. “Uyarı” maddesini seçin.
3. Söz konusu tehlikeyi, eşlik eden yazıda açık bir şekilde tarif edin. Onarımı gerçekleştiren kişinin adımı güvenli bir şekilde tamamlayabilmesi için, ayrıntılandırılmış adımlar ekleyin.
4. Bitirdiğinizde işinizi kaydedin.

Özellikle riskli tamirler için ise, kılavuzunuzun giriş kısmına uyarı eklemeyi düşünebilirsiniz.

Bazı tamirler lehimleme gerektirir ve bu işlem tamirle çok aşina olmayanların gözünü korkutabilir. Lehimleme, bazı temel güvenlik talimatları takip edildiğinde hem güvenli hem de eğlenceli olabilir.

Akciğerlerinizi koruyun. Lehim dumanı zehirli olabilir. Solunduğunda akciğerlerinizi rahatsız eder ve astım gibi bazı sağlık sorunlarına sebep olabilir.

• Havalandırması iyi olan bir alanda çalışın.
• Kafanızı çalışma alanının tam üzerinde değil, biraz yanında tutun.

Cildinizi koruyun.

• Kurşunsuz lehim kullanın.
• Lehim ve kabloları ya cımbız yardımıyla tutun ya da koruyucu eldiven kullanın. Asla yalnızca ellerinizle dokunmayın.
• Demirin tepesinde dokunmayın. (Eğer demir lehimi eritecek kadar sıcaksa, sizi de yakmaya yetecek kadar sıcaktır.)
• İşiniz bittikten sonra ellerinizi güzelce yıkayın.

Gözlerinizi koruyun. Lehim beklenmeyen şekilde “hoplayıp zıplayacağından” lehimleme esnasında mutlaka koruyucu gözlük kullanın.

Isı, yangın ve diğer tehlikelere karşı korunun.

• Yalnızca ısıya dayanıklı yüzey ve materyaller üzerinde lehimleme yapın. (İyi örnek: Bir parça kuru duvar. Kötü örnek: kağıt parçaları.)
• İşleme başlamadan önce, yanabilecek objeleri de kaldırmak suretiyle çalışma alanınızı düzenleyin.
• Lehim demirini yalnızca demir ayaklık üstünde bırakın.
• Sıcak lehim demirinin başından asla ayrılmayın.
• Civarınızda yangın söndürme aleti bulundurun ve aleti nasıl kullanacağınızı bildiğinizden de emin olun.
• Lehim esnasında yiyecek veya içecek tüketmeyin.

Çevreyi koruyun. Kurşun lehimi ya da kurşun lehimi bulaşmış süngeri çöpe atmayın. Bunları, ağzı kapanabilen kutulara koyun ve evinizin yakınındaki toksik atık imha tesisine götürün. Devre kartı ya da diğer elektronik bileşenlerden herhangi biri tamir edilemeycek kadar bozulmuşsa, bu bileşenlerin bilinçli bir şekilde geri dönüşümünü yapın.

Eski CRT ya da bilgisayar ekranlarını tamir etmeye ya da sökmeye çalışmayın. CRT ekranların, ölümcül olabilecek yüksek voltajlı kapasitörleri, yanlış müdahalede bulunulursa içeriye doğru patlayabilecek cam duvarlı vakum boruları vardır ve yüksek miktarda kurşun içerirler.

• CRT ekranları cüsselerinden tanıyabilirsiniz; oldukça ince olan modern düz ya da plazma ekranların aksine, CRT ekranlar genelde geniş oldukları kadar kalındırlar da.
• CRT ekranların tamirini deneyimli teknisyenlere bırakın.

Modern düz ekranların tamiri, CRT tipi TV ya da monitörlerin tamirinden daha kolaydır. Yine de, meydana gelebilecek ufak kazaları önlemek adına bu tür ekranları tamir ederken dikkatli olunması gereken birkaç nokta var.

Çalışmaya başlamadan önce televizyonu fişten çekin. Bu tüm elektronikler geçerlidir ancak düz ekran monitörlerde, yüklendiği zaman tehlikeli olabilecek büyük kapasitörlü güç besleme tahtaları vardır.

Başka herhangi bir iç bileşene dokunmadan önce, güç dağıtıcıyla ana kartın bağlantısını kesin.

• Güç kaynağı, üzerinde pili andıran silindir şeklinde kapasitörlerin olduğu devre kartına benzer.
• Tamamen şarjı boşaltılmış olduğundan emin olmadığınız takdirde kapasitör kurşununun etrafını kesinlikle zorlamayın.

CCFL-arkadan aydınlatmalı ekranlarla uğraşırken ekstra dikkatli olun. 2010 öncesi üretilmiş bazı düz ekranlar içinde cıva olan katot floresan lamba (CCFL) vardır. Bu lambalar uzun, tüp şeklindeki floresan ışıklara benzerler ve genellikle ekranın arka ya da yan taraflarına yerleştirilmişlerdir. Kırıldıkları takdirde, az miktarda da olsa çok zehirli cıva meydana çıkabilir. Yanlışlıkla bu lambalardan birini kırdığınız takdirde:

• Çıplak elle cam kırıklarına ya da dökülmüş olan sıvıya kesinlikle dokunmayın.
• Koruyucu gözlük kullanın ve yüzeyi nemli bir bez parçasıyla silin.
• Mekanının iyi havalandığından emin olun.
• İşiniz bittiğinde ellerinizi iyice yıkayın.
• Cıva bulaşmış tüm cam ve bez parçalarını düzgün bir kaba koyup çevreyi de göz önünde bulundurarak güvenli bir şekilde çöpe atın.

Mikrodalgalar, tamiri en tehlikeli olan cihazlardan biridir. Ölümcül derecede elektrik çarpmasına sebep olabilecek kadar büyük ve yüksek-voltajlı kapasitörleri vardır. Aynı zamanda, zarar gördükleri ya da doğru bir şekilde yeniden montajları yapılmadıkları takdirde zararlı miktarda radyasyon da yayabilirler.

• Ne yaptığınızdan tam emin değilseniz, başlamadan önce kesinlikle bir uzmandan yardım alın.
• Bütün yüksek-voltajlı kapasitörlerin deşarj edildiğinden kesinlikle emin olana kadar herhangi bir iç bileşen ya da kablo bağlantısına dokunmayın.
• Zarar görmüş ya da yanlış bir şekilde tamir edilmiş bir mikrodalgayı kesinlikle kullanmayın. Özellikle kapağa, menteşelere, kapı mandalına ve contalara çok dikkat edin.

Araba ve kamyon gibi motorlu araçları tamiri, akıllı telefon ya da dizüstü bilgisayar tamiriyle karşılaştırıldığında çok daha tatmin edicidir ancak aynı zamanda daha da tehlikelidir. Motorlu taşıt tamirine girişecekseniz, gerekli önlemleri almayı unutmayın.

Yalnızca kriko ile desteklenip kaldırılmış bir aracın altında kesinlikle çalışmayın. Krikonun görevi yalnızca aracı yerden yükseltmektir, yukarda tutmak değil! Zamansız bir kriko hatası, sizi kolayca öldürebilir. Böyle tamirlerde ya kriko sehpası kullanın ya da güvenli bir şekilde indirip kaldırmak için rampa kullanın.

Güvenli kriko noktaları seçin. Bu her araca göre farklılık gösterir o yüzden çok dikkat edin; yağ deposunun ya da hidrolik direksiyon çizgisinin altına yerleştirilmiş kriko ya da kriko sehpası sizi korumayacağı gibi büyük ihtimalle aracınıza da zarar verir. Herhangi bir çekinceniz olduğu takdirde aracınızın el kitabına danışın ya da bir uzamandan yardım alın.

Aracınızı kaldımadan önce, sabit ve eşit bir yüzeye parkedin. Kriko, kriko sehpaları ve rampalar beton ve asfalt gibi sert ve eşit yüzeylerde kullanılmak için tasarlanmıştır. Hiçbir zaman çimen, toprak ya da çakıl gibi dengesiz ve kaygan yüzeylere park edilmiş araçları kaldırmayın.

Tekerlekler ve transmisyonu sağlama alın. Araba ve kamyonlar düz bir yüzey üzerinde kaldırılmış olsalar bile, beklenmedik bir şekilde devrilebilirler. Krikoyla aracınızı kaldırmadan önce vitesi Park konumuna getirin (ya da düz vites kullanıyorsanız birinci vitese). Motorun kapalı olduğundan emin olun ve el frenini çekin. Daha sonra krikonun karşısındaki tekerleklerin yoluna tekerlek takozu, tuğla ya da büyük tahta takozları yerleştirin.

Tamire başlamadan önce her zaman akünün bağlantısını kesin. Araca göre akü türü ve akünün yeri değişiklik gösterir. Tam talimatlar için aracınızın kullanıcı el kitabına göz atın.

• Akü kutup başları, dikkatsizce ya da yanlış bir şekilde muamele gördüğünde elektrik şoku riski oluşturur. Kullanıcı el kitabınızın güvenlik talimatlarını okuyun ve tam olarak ne yapacağınızdan emin değilseniz yardım alın.
• Motoru çalışan bir aracı tamir etmeye kesinlikle çalışmayın. Rölanti devrinde bile motor kemerleri ve fanları ciddi yaralanmalara sebep olabilir. Soğutma kanatçıkları tam köşede zor görünür ve hızlı olduklarından, farketmeden size zarar vermeleri çok olasıdır. Şarj dinamosu, buji kabloları ve başka bölgelerde de elektrik çarpma riski vardır. Motoru başlatmanız gerekiyorsa, motor bölmesinden uzak durun ve tüm tekerleklerin sağlam bir şekilde yere bastığından emin olun.

Gözlerinizi ve cildinizi koruyun. Parmağınızı kıstırmak ya da fren yağından gelen bir damla bile size ciddi ve hatta kalıcı bir şekilde zarar verebilir (ve tabii aynı zamanda tüm projenin de durmasına sebep olur). Tamir süresince koruyucu eldiven ve gözlük takmayı unutmayın.

Ciğerlerinizi koruyun. Otomobillerde, fren tozundan benzin dumanına kadar çok fazla miktar ve çeşitte zehirli madde vardır. Havalandırması iyi olan bir yerde çalışın ve gerekirse maske ve solunum cihazı da kullanın.

Evcil hayvanlarınızı koruyun. Aracınızla alakalı sıvıları -özellikle soğutucu ve antifrizinizi- ortalıkta bırakmayın ki hayvanlarınız bulamasın. Antifrizin içeriğindeki etilen glokolun, birçok hayvana çekici gelen bir kokusu vardır. Soğutucu ve antifrizlerinizin kapağını hep kapalı tutun ve aracınızdan arta kalan diğer sıvıları da hemen kapalı bir kutuya koyarak kaldırın.

Doğru aletleri kullanın. Hızlıca bir işi halletmek adına tamir için uygun olmayan aletleri kullanmak hem size hem aracınıza ciddi zararlar verebilir. Tamir için doğru aletlere sahip değilseniz, bunları bir an önce edinin! Bir sürü araç parça dükkanlarında düzgün, ucuz ve güvenli tamir yapabilmek için edinebileceğiniz alet kutuları satılır.

Yerel kanunların bilincinde olun ve çevreyi koruyun. Motor, dişli, şanzıman, fren, hidrolik direksiyon yağı gibi artık yağlar ve soğutucu (antifriz) düzgün bir şekilde çöpe atılmalıdır. Tabii aynı zamanda bu yağların bulaşmış olduğu bezler, kağıt havlular ve filtreler de aynı şekilde muamele görmelidir. Bu maddeleri iyice ağzı kapanan kutulara koyarak size en yakın tehlikeli atık imha tesisine götürün. Kullanılmış araç sıvılarını kesinlikle gidere ya da sokağa dökmeyin.

Neredeyse tüm modern cihazlar lityum-iyon pil kullanıyor. Genelde tehlikeli olmasalar da, aniden salıverildiklerinde ciddi yaralanmalara sebep olabilecek yüksek miktarda enerji barındırırlar.

Asla pillerinizi delmeyin. Tornavida ya da keskin aletler kullanarak pilleri kurcalamayın. Zarar görmüş piller aniden ısınır, alev alır ve hatta şiddetli bir şekilde patlayabilir.

Pillerinizi çok fazla eğip bükmeyin ya da pillere zarar vermeyin. iPhone ve iPad pilleri gibi yapıştırılmış pillerin çıkarılırken bir miktar deforme olması normaldir. Ama fazlaca eğip bükmek, hücrenin zarar görüp yangın çıkmasına sebep olabilir. Önlemlerinizi alın ve meydana gelebilecek deformasyonu en aza indirgemeye özen gösterin.

'''Pilden duman çıktığını ya da pilin boyutunun büyüdüğünü görürseniz, hemen üzerinde çalışmayı bırakın ve uzaklaşın.

Dijital kamera flaşları, ciddi elektrik çarpmasına sebep olabilecek miktarı sağlayan kapasitörlerle çalışır.

Aman kanmayın! Küçük kameralar da her ne kadar masum gözükseler de ciddi zararlar verebilirler.

• Kapasitörler, kameranın pilinden çektiği şarjı depolar. Kameranın içini açmadan ya da kapasitörü deşarj etmeye çalışmadan önce pili çıkardığınızdan emin olun.
• Kamerayı açtıktan sonra, kapasitörün güvenli bir şekilde deşarj olduğundan emin olana kadar herhangi bir iç bileşene dokunmayın.

Herhangi bir hava kompresörünü demonte etmeden önce:

• Elektrik kablosunu çıkartın.
• Sıkıştırılmış tüm havayı çıkartmak için ana haznedeki tahliye vanasını açın. Bileşenleri basınç altındayken herhangi bir hava kompresörünün üzerinde çalışmayın.
• Asla ana hazneyi keskin obje veya aletlerle delmeyin.

Hava kompresörünün işlevselliği ve güvenliği için en önemli şeylerden biri doğru yağlamadır. Hava kompresörleri üzerinde çalışırken:

• Fazla yağlamayın.
• Modeliniz için uygun olan yağı kullanın. Operasyon sırasında alev alıp yangın ya da patlamaya sebep olabilecek yanma derecesi düşük yağlardan kaçının.

Tipik bir PC güç kaynağı, ciddi bir elektrik çarpmasına sebep olabilecek miktarda elektrik sağlayan büyük kapasitörlerle çalışır.

• Hiçbir zaman prize takılı bir güç kaynağı üzerinde çalışmayın.
• Elektrik kablosunu fişten çektikten sonra PC'nin güç düğmesine yaklaşık 5 saniye kadar basın. Bu işlem, içinde biraz da olsun şarjı olan kapasitörlerin şarjının boşalmasına yardımcı olur.
• Fişi çektikten sonra da, güç kaynağını demonte etmeye başlamadan önce 10 dakika bekleyin. PC güç kaynaklarının kullandığı kapasitörler normalde, fişten çekildikten kısa bir süre sonra içinde kalan şarjı kaybederler.
• Yine de, deşarj olduğundan tamamen emin olana kadar tüm büyük kapasitörlerin şarjlı olduğunu varsayın. Güç kaynaklarının iç bileşenleriyle muhattap olmadan önce, güvenli bir şekilde topraklama yapın ya da bütün büyük kapasitörleri deşarj edin.